Twijfelen
Het verschil tussen twijfel en valse twijfel
Twijfelen is een soort tweespalt, in meerdere opzichten zelfs. Een innerlijke tweestrijd kan het zijn. Je kunt twijfelen bij een beslissing die je moet nemen of bij een keuze die je moet maken. Je kunt twijfelen aan eigenlijk alles, is twijfelen dan per definitie iets negatiefs? Nee, twijfel is behulpzaam en een onderdeel van je intuïtie. In dit stukje neem ik je mee langs de weg van twijfelen, wat het met je doet maar ook wat de functie ervan is en de boosdoener: valse twijfel.
Weifelen en twijfelen; weifelen is verwant aan het werkwoord wuiven; het betekent zoiets als 'heen en weer bewegen tussen twee of meer mogelijkheden', dus 'niet kunnen kiezen, aarzelen'. Twijfelen is via het zelfstandig naamwoord twijfel afgeleid van het telwoord twee, en duidt oorspronkelijk op een soort innerlijke tweestrijd. En hiermee hebben we eigenlijk de kern al te pakken. Je voelt je heen en weer geslingerd tussen het één en het ander.
Wanneer je twijfel onder de loep neemt dan speelt twijfel zich af tussen:
- Hoofd en hart: rationeel kijk ik er zo tegen aan maar ik voel het anders.
- Hoofd en hoofd: ik wik tussen het ene argument en het andere.
Iedereen twijfelt wel eens; heb ik er goed aan gedaan om deze opleiding te kiezen? Of heb ik niet een te grote stap gemaakt in mijn loopbaan? Was het wel verstandig om ineens zoveel geld uit te geven? Allemaal redelijke normale twijfels, die iedereen wel een keer ervaart. Maar soms is de twijfel erger en zodra je overal aan gaat twijfelen is het heel erg vervelend en geeft het je een onrustig gevoel, het is een trigger voor andere emoties die dan wellicht de overhand nemen. Zodra je dit ervaart is het tijd voor actie om de twijfel in de kiem te smoren tot de kleine mate van aanwezigheid zoals hierboven beschreven. Vaak wordt aan twijfelen een negatieve betekenis gegeven. Iemand zei: 'ik ben een twijfelkont' en ik twijfel regelmatig. En natuurlijk kun je doorslaan in de twijfel, maar ik wil je graag laten zien dat twijfel niet negatief is, het heeft zelfs een mooie functie.
Twijfelen positief? Waarom dan? De functies van twijfel kunnen we onderverdelen in een aantal secties:
- De intuïtieve rem. Soms kun je op rationele gronden tot een keuze komen terwijl jouw intuïtieve rem zegt: ‘niet aan beginnen’.
- De bewustwording dat er misschien nog een derde weg is tussen de 2 keuzes. Je twijfelt tussen keuze A en keuze B terwijl er wellicht nog een andere keuzemogelijkheid is die je niet hebt meegenomen in jouw afwegingen. Ook dan is er een soort remming omdat je gewezen wordt op nog een mogelijkheid die nu buiten jouw gezichtsveld ligt.
- De signaalfunctie om te voorkomen dat je in de valkuil stapt. Niet voor niets zegt de volksmond: ‘bij twijfel niet inhalen’. Dat kan gevaarlijk zijn en leidt tot overmoed. Ook dat is een functie van de twijfel. Het beschermt je voor roekeloosheid en onbezonnenheid.
- De verdieping. Twijfel is als de wind die de boom op en neer doet wuiven. Daardoor verdiepen de wortels zich. Twijfel vecht jouw overtuiging aan, maar zodra je daar doorheen bent, ben je nog meer overtuigd van je keuze en geeft de twijfel je overtuiging dus kracht.
-De wegwijzer naar jouw behoeften. Is dit echt wat ik nodig heb?
Twijfel wordt vaak uitgelegd als gebrek aan daadkracht en gebrek aan slagvaardigheid en dat is jammer want twijfel is een stukje van je eigen intuïtie en een mooie tool.
De boosdoener is ongezonde twijfel oftewel: valse twijfel. Dit is een sterk gevoel en slingert je heen en weer. Het maakt je onrustig omdat de valse twijfel de overhand neemt en zich verbindt met angst. Een cliënte omschreef dit laatst heel mooi als ‘dat valse stemmetje in je hoofd’.
Valse twijfel, zelftwijfel, twijfel aan je oordeel nadat de keuze al gemaakt is, je bent niet bezig met wat je hebt maar je bent altijd bezig met wat ontbreekt en wat er nog mist, je meet jezelf maten aan die te groot of te klein zijn, je meent ergens aan te moeten voldoen, je laat je leiden door een ideaalbeeld wat verre van realistisch is en zo kunnen we het lijstje met nog heel wat pagina’s vullen. Deze gedachten en gevoelens kosten ons ontzettend veel energie en brokkelen stukjes van ons zelfvertrouwen af en geven stress. De stress en angst maken de ‘valse twijfel’ sterker en houden elkaar in stand, sterker nog ze versterken elkaar in deze cirkel. De oplossing? Doorbreek de cirkel! Ja, dat klinkt makkelijk en eigenlijk is dat het ook zodra je weet hoe je dit moet doen. Vanuit ons coaching traject Impact of empowerment kunnen wij je dit leren, stapje voor stapje en samen doorbreken we die cirkel.
